خواب و بیخوابی
انسان برای کارکرد صحیح مغزی نیاز به خواب دارد. خوابیدن برای تنظیم حرارت و حفظ انرژی بدن حیاتی است.
هرفرد حدود یک سوم عمرش را صرف خوابیدن میکند. کمبود خواب می تواند موجب اشکال در تمرکز، ضعف حافظه، مشکلاتی در آزمونهای عصبی ـ روانی وکاهش میل جنسی میشود. اختلالات خواب دربعضی افراد شیوع بالاتری دارد ازجمله درجنس مونث، سن بالا، مبتلایان به اختلالات طبی و بیماریهای روانی و افرادیکه دچار سوء مصرف مواد هستند.
نیاز به خوابیدن در افراد مختلف متفاوت است. برخی افراد بطور طبیعی خواب کوتاه تری داشته و برای داشتن کارکرد مفید در طی روزبه کمتر از 6 ساعت خواب در روزنیاز دارند. در مقابل برخی افراد برای فونکسیون موثر کاری بیش از 9 ساعت خواب شبانه برای آنها ضروری است. به لحاظ شخصیتی افراد کم خواب (گروه اول) معمولا افرادی جاه طلب و با کفایت و بلحاظ اجتماعی مسلط بوده و رضایتمندی از کار دارند در حالیکه افراد پرخواب (گروه دوم) معمولا تاحدودی افسرده و مظطرب بوده و بلحاظ اجتماعی کناره گیر و منزوی هستند
از نظر فیزیولوژیک خواب از دو مرحله خواب با حرکات سریع چشم و خواب فاقد حرکات سریع چشم تشکیل شده است. دیدن رویا در مرحله خواب با حرکات سریع چشم رخ میدهد.بطور میانگین15تا 20 دقیقه طول میکشد تا تا یک شخص نرمال به خواب برود که به آن دوره نهفتگی خواب خواب گویند و حدود 90 دقیقه طول میکشد تا وارد مرحله خواب با حرکات سریع چشم شود. مراحل خواب د ر طی شب بصورت چرخه ای تکرار میشود.
انواع اختلالات خواب :
1-بیخوابی : عبارتست از اختلالی که کیفیت یا کمیت خواب را دچار اختلال میکند و ممکن است بصورتهای اشکال در بخواب رفتن، اشکال در تداوم خواب همراه با بیدار شدنهای مکرر، اشکال در بازگشت بخواب و سحرخیزی باشد. بیخوابی شایعترین فرم اختلال خواب است.
درمان بیخوابی: شامل استفاده از داروهای آرامبخش – خواب آور و رعایت توصیه های بهداشت خواب است. استفاده از داروهای خواب آور مستلزم این است که تحت نظر و با توصیه پزشک متخصص مصرف شود تا از وابستگی داروویی پیشگیری شود ، در اینجا به قسمت دوم درمان که رعایت توصیه های بهداشتی خواب است می پردازیم.
ایجاد نظم در زمان خواب وبیداری
اجتناب از مصرف داروهای محرک سیستم اعصاب مرکزی شامل کافئین ، نیکوتین ، الکل و محرکها. از مصرف این مواد بخصوص در هنگام عضر خودداری کنید و نیز توصیه شده است بجای تماشای تلویزیون به رادیو یا موسیقی آرامبخش گوش دهید
محدود کردن خواب روزانه در حد رفع خستگی. از چرت زدنهای زیاد در طی روز خودداری کنید
محیطی مناسب برای خواب راحت و آرام را فراهم نمایید
ورزش منظم، ترجیحا در صبح یا با فاصله 4 -5 ساعته قبل از خواب
اجتناب از گرسنگی در طی خواب، همچنین از خوردن مقادیر زیاد غذا قبل از خواب خودداری کنید
برنامه ریزی برای روز بعد را به زمان خوابیدن موکول نکنید، بجای آن تمرینهای مربوط به رلکسیشن و مدیتیشن را انجام دهید.
وان داغ 20 دقیقه ای را قبل از خواب امتحان کنید
